Giáo sư Mỹ điểm danh dạng giả trá cần né

- Theo tôi biết thì Việt Nam đang đối diện với trò gian lận trong các kỳ thi cử. Tôi không biết đủ nhiều để đưa ra bình phẩm về vấn đề thi cử tại Việt Nam. Nhưng tôi cũng được tràn đầy hy vọng chúng ta sẽ không ý là đây chỉ là bài học riêng của giới trẻ. Tôi nghĩ nói láo sẽ thực sự gây hại khi người ta không biết có những loại nói láo như thế nào. Do có nhiều kiểu nói láo khác nhau , nên mỗi loại lại sản sinh ra những tác hại cũng khác nhau. Ảnh có tính chất minh họa "một năm do đó nó sẽ bị lãng quên" , kiểu nói láo mà mọi người hay nghĩ tới trước tiên: nói láo có ý thức và chủ tâm , chỉ là một dạng nói láo , và một trong những dạng không xảy ra đều đặn sử dụng nhất. Địa ngục ta có xác xuất nói láo bất kỳ lúc nào , nên có rất nhiều trường hợp ai đó biết rất rõ sự thực , nhưng không chịu nói ra để tạo lợi thế cho mình hay bảo vệ họ khỏi bị “vạ”. Có cả những ngành nghề hoạt động với các công chức chuyên giấu giếm sự thực trước người khác , và chỉ cần chút trải nghiệm là bạn có xác xuất nhận ra những nghề này là gì. Có một dạng nói láo có chủ đích khác mà thường nhật vẫn được cho là tốt , hơn là xấu. Trong tiếng Anh có từ “white lie” , tức thị lời nói láo không gây hại , thường được dùng để bảo vệ những người khác , như trẻ thơ , khỏi những việc có xảy ra có xác xuất các em không nên biết. Kiểu nói láo này rất phổ thông , nhưng rỏ rành trên thực tiễn , chúng cũng được sử dụng không chỉ vì lợi ích của người bị nói láo , mà còn phục vụ người ốm mục đích của người muốn nói láo. Các bạn sinh viên cần hiểu rõ bản chất của những kiểu nói láo ấy , nhưng quan yếu hơn , họ nên biết tại sao chúng ta cần luận bàn vấn đề này. Câu phản hồi là , đây không chỉ giản đơn là vấn đề tư tưởng cá nhân chủ nghĩa. Đó còn là một vấn đề mang tính xã hội , có có tác động đến một điều gì đó tới cuộc sống và sự nghiệp của giới trẻ Việt Nam. Đây là lý do tại sao: từ quan điểm xã hội học , trở mặt được nhìn nhận phổ thông nhất là một cách để giành lợi thế về phía mình , hay một thời cơ đạt được thứ gì đó mà chẳng mất gì. Một lời nói láo thành công khi người nói láo đạt được điều gì đó chỉ bằng cách bịa ra một câu chuyện , thay vì làm một điều gì đó thực tiễn trong cuộc sống. Nhưng , như các nhà kinh tế học thường nói với bạn , không có những thứ đại loại như “cho không”. Địa ngục ta luôn phải trả giá để đạt được điều gì đó. Ngoài những tác hại trực tiếp do nói láo hay gian lận gây ra , cái giá phải trả đối với xã hội là lòng tin. Địa ngục bị nói láo đặt lòng tin vào nhầm người. Một khi họ phát hiện ra điều đó , họ sẽ không còn giữ lòng tin đó nữa. Các bạn trẻ Việt Nam cần được giáo dục để hiểu rõ bản chất của nói láo hay gian lận , để họ có xác xuất tự sắp xếp bản thân hướng tới những thời cơ tạo ra lợi ích lâu bền , biết được khi nào họ đang tự làm thương tổn mình khi đặt quá nhiều niềm tin , và khi nào họ đang tự đánh mất thời cơ trong tương lai do thiếu lòng tin vào người khác. Những điều bạn trẻ cần biết Về góc cạnh này , các bạn trẻ Việt Nam nên biết rằng có nhiều kiểu nói láo khác nữa nhằm không cho đối tượng thấy được việc có xảy ra chung quanh họ. Để giúp các bạn , tôi xin đưa ra một danh sách ngắn những điều cần biết này: trước tiên , có một kiểu nói láo là khi người ta có thói quen nói quá sự tốt đẹp về mình , dù chỉ một tí thôi. Các nhà nghiên cứu Mỹ mới đây vừa tiến hành một số thử nghiệm thú nhận và mang tính giáo dục chứng minh chúng ta thường hay nói láo theo kiểu này như thế nào. Theo đó , họ đặt trên chiếc bàn trong khuôn viên một trường đại học vài chai coca cola và vài đồng đôla. Những người đảm trách thử nghiệm sẽ tránh ra xa. Thật thú nhận , mọi người thường lấy chai coca hơn là lấy tiền. Dường như họ nghĩ , “tôi không phải là hạng người trộm cắp , nhưng thực sự , không ai có xác xuất lượng thứ một chai coca như vậy”. Họ cũng đóng vai hai người lạ đi taxi tới một thành thị. Một trong hai người bị khiếm thị. Dù có lường gạt một người phụ nữ mù sẽ dễ dàng hơn nhiều , nhưng thực tiễn mọi người lại thường chỉ cho họ đi đường thẳng hơn. Phải chăng họ đang nghĩ “nếu người lạ chưa quen phố phường , việc anh ta phải trả thêm tiền cho chuyện này chuyện kia , thì đấy cũng chỉ là do lỗi tại anh ta mà thôi , nhưng tôi là người lịch sự nên sẽ không lường gạt một người mù”. Kiểu thổi phồng như vậy khá phổ thông và rất rõ ràng. Nếu như , người trẻ thỉnh thoảng vẫn ý là người lớn bao giờ cũng hay nói quá. Khi phải đối diện với những lời nói láo của chính mình , người ta không có gì lạ hoặc đặc biệt xu hướng nói rằng người khác còn nói láo ghê hơn. Đó chính là vấn đề. Ví như chúng ta cứ hay nói quá , chúng ta sẽ lạc hướng thực tiễn , và điều này sẽ gây tác hại đối với những người làm việc trong những ngành cả thế giới hóa , nơi luôn đòi hỏi vấn đề danh tiếng tốt rất cao. Thứ hai , cũng có kiểu nói láo nữa là “gật đầu cho qua chuyện”. Trong nghề nghiệp , trong gia đình và trong thói quen hằng ngày , một trong những cách dễ dàng để giải quyết rắc rối và mâu thuẫn là luôn chấp nhận “không có vấn đề gì rắc rối” ( dù thực tiễn không phải vậy ). Vấn đề với loại nói láo này là nó chỉ giết thời kì của chúng ta và những vấn đề tai hại nhất sẽ gần như chẳng bao giờ tự khá khẩm hơn. Ví như bạn muốn tìm hiểu mô tả đẹp hơn về những rắc rối do nói láo kiểu này gây ra , tôi khuyên bạn nên đọc cuốn truyện của nhà văn Nga Leo Tolstoy có tựa đề “The Death of Ivan Ilyich” ( Cái chết của Ivan Ilyich ). Đây là một trong những câu chuyện hay nhất trong văn chương phương Tây , và các bạn sinh viên người Mỹ của tôi thường tìm thấy cho mình một điều răn trong đó. Cuối cùng , cũng có kiểu nói láo liên tưởng đến điều mà người người ta coi là “chân lý”. Thỉnh thoảng người ta ý là có những điều họ thực sự tin là đúng , và không bao giờ nhọc lòng tìm hiểu thêm. Nhưng nếu bạn thực sự tin vào điều gì , bạn nên sẵn sàng coi xét tất cả những chứng cứ. Ví như chúng ta dạy các em nhỏ không coi xét tất cả các chứng cứ , chúng ta đã “hại” các em sau này trong cuộc sống bởi chúng ta đã lấy mất sự can đảm dám tìm ra sự thực của các em. Các em sẽ không giúp đưa xã hội tiến lên phía trước nếu các em sợ đối diện với việc có xảy ra như thế. Đây là cách tôi muốn hỏi và phản hồi cho câu hỏi về gian lận và trở mặt. GS David Pickus ( Đình Ngân dịch ) . Ảnh có tính chất minh họa đi sè sẽ .